Chiến khu Dương Hòa - Di tích lịch sử (lưu niệm sự kiện) cấp Tỉnh
  
Cập nhật:08/08/2022 12:00:00 SA

Địa điểm: Chiến khu Dương Hoà, thuộc xã Dương Hoà, thị xã Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên Huế.

 









Đến chiến khu Dương Hoà chúng ta có thể đi bằng đường bộ, hoặc đường thuỷ, từ trung tâm thành phố Huế du khách sẽ đi đò máy ngược lên phía Tây sông Hương khoảng 2 giờ, đến đầu nhánh sông Tả Trạch, nơi đầu nguồn sông Hương là đến di tích.Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Dương Hoà ở phía Nam và Hoà Mỹ ở phía Bắc xứng đáng với vai trò là hai căn cứ địa cách mạng quan trọng của tỉnh Thừa Thiên Huế, góp phần to lớn trong cuộc đấu tranh giải phóng quê hương.

Ngày 19/12/1946, hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ và Uỷ ban kháng chiến, nhân dân Thừa Thiên Huế đồng loạt nổi dậy chiếm nhiều cơ sở của chính quyền thực dân Pháp và tay sai ở thành phố Huế và các địa phương. Nhưng do thế và lực của ta chưa đủ để chiến đấu lâu dài, để bảo toàn lực lượng, ngày 5 tháng 2 năm 1947 Tỉnh uỷ Thừa Thiên Huế ra chủ trương tạm thời rút lực lượng ra khỏi thành phố Huế. Ngày 25 tháng 3 năm 1947, Hội nghị cán bộ Đảng tỉnh họp phiên bất thường tại Nam Dương, Quảng Điền, tại đây đồng chí Nguyễn Chí Thanh - Bí thư Tỉnh uỷ đã chỉ đạo Hội nghị với câu nói nổi tiếng “Mất đất chưa phải là mất nước, chúng ta phải tranh thủ từng người, từng thôn. Chúng ta không thể mất dân, chết cũng không rời cơ sở, chúng ta nhất định thắng”. Đó là phương châm của Đảng bộ Thừa Thiên Huế thời kỳ này. Cũng từ sau cuộc họp này một loạt các chiến khu như Hoà Mỹ (Phong Điền), Trò (Hương Trà), Khe Tre (Nam Đông), Dương Hoà (Hương Thủy) ra đời. Để bảo vệ cơ quan đầu não của Tỉnh và Huyện đang đóng tại chiến khu Dương Hoà, ta chủ trương mở nhiều đợt tấn công nhằm tiêu diệt một số đồn bốt địch gần đó nhằm bảo đảm cho tuyến hành lang an toàn của căn cứ địa. Ngày 18/4/1947 đồng chí Lê Bá Khoa - Huyện đội phó, đồng chí Thân Trọng Một chỉ huy đội quyết tử diệt đồn Hưng vệ ở nhà thờ Dương Hoà do linh mục Ngọc cầm đầu. Phát huy những thắng lợi vừa giành được, chi bộ và Ủy ban hành chính kháng chiến xã Hương Thọ phát động quần chúng nhân dân ở các thôn Lương Miêu, Dương Hoà, Định Môn, Kim Ngọc... nổi dậy phá hết các tổ chức hội tề, phát triển du kích, phụ trách các trạm gác.... Ngày 5/7/1947 ta đã tổ chức phục kích đánh thắng trận càn của Pháp tiêu diệt 48 tên trong đó có 33 tên Pháp, bắt sống 17 tên trong đó có 2 tên Pháp.

Giữa năm 1948 phong trào cách mạng các huyện phía Nam phát triển mạnh. Để tiện việc chỉ đạo kháng chiến, tháng 5 năm 1948 các cơ quan Tỉnh uỷ, Ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh, và các ban, ngành từ chiến khu Hoà Mỹ, chuyển vào chiến khu Dương Hoà. Lúc này chiến khu Dương Hoà được mở rộng sang địa phận xã Hương Thọ (Hương Trà). Cũng tại chiến khu này qua hai cuộc kháng chiến dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, quân và dân ta đã tổ chức, đánh bại nhiều cuộc hành quân càn quét của thực dân Pháp. Điển hình là trận đánh bại cuộc tấn công càn quét của thực dân Pháp với quy mô trên hai ngàn quân được trang bị vũ khí hiện đại (14 tháng 3 năm 1949)... Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, chiến khu Dương Hoà phát huy tốt vị trí của một căn cứ địa cách mạng, là hướng tiến công của các lực lượng quân giải phóng đồng bằng và thành phố Huế trong Xuân 1968 và Xuân 1975.

Có thể nói trong hai cuộc kháng chiến, chiến khu Dương Hoà là ngã ba con đường kinh lý vào Nam ra Bắc, là nơi có đường dây “thống nhất” đi qua, là địa điểm đã từng đón tiếp các đoàn công tác của Trung ương và các đồng chí lãnh đạo Đảng như Lê Duẩn, Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Lê Đức Thọ....

Chiến khu Dương Hoà đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lịch sử của mình. Những chiến công, thành tích đó đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận, Đảng bộ và nhân dân xã Dương Hoà vinh dự, tự hào được nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang đúng vào dịp kỷ niệm 23 năm ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng (30/4/1975 - 30/4/1998). Hiện nay Đảng bộ và nhân dân huyện Hương Thuỷ đã xây dựng bia chiến thắng tại chiến khu Dương Hoà. Di tích đã được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ra quyết định bảo vệ số 1046-QĐ/UBND ngày 08 tháng 10 năm 1993.

Di tích lịch sử chiến khu Dương Hoà sẽ góp phần xứng đáng giáo dục truyền thống cho nhân dân địa phương và thế hệ trẻ hiện nay.

Ngày 07/3/2016, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ban hành Quyết định số 397/QĐ-UBND về việc xếp hạng địa điểm Chiến khu Dương Hòa (xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy) là di tích lịch sử (lưu niệm sự kiện) cấp tỉnh.

 Bản in]